geceleyin dersaadet-mustafa aslan

‘Geceleyin Dersaadet’ adlı yapıtı Kapı Yayınları arasında Beşir Ayvazoğlu’nun yapıtı çıktı. Yapıtına ad bulmakta zorlandığını belirten yazar  İstanbul ve  gece izleğini değişik açılardan ele alıyor, bu yapıtında.

sivas’tan İstanbul’a

Çocukluk ve gece… Şair ve yazarlar için değil sadece bütün insanlar için önemlidir, çocukluğumuzun geceleri. Beşir Ayvazoğlu da ‘Geceleyin Dersaadet’ adlı kitabının başlangıç noktasında çocukluğundan yola çıkıyor. Sivas’taki evlerinin gecelerinden söz ederek yapıtının giriş bölümünü oluşturan Ayvazoğlu Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Rasim ve Ahmet Haşim … gibi adların yapıtlarından da destek alarak yapıtını oluşturuyor. Sivas’ta başlanılan yapıt yavaş yavaş İstanbul’a ve bu kentin gecelerine geliyor. Söz İstanbul üzerinde yoğunlaşıyor, koyu bir söyleşiye dalıyor yazar okurla.

 yazarlar ve yapıtlar

Dünden bugüne İstanbul ve Boğaziçi’ni anlatan Beşir Ayvazoğlu ‘Geceleyin Dersaadet’ adlı yapıtını deneme kalıpları içinde tutuyor. Ancak okura da kimi yapıtların (kitap ve yazı) adını kaynakça bölümünde vermekten de bir sakınca görmediğini belirtiyor.

“Ahmed Cevdet paşa, Ma’ruzat‘ında mehtap gecelerinde Boğaz sularının seyirci kayıklarıyla dolup taştığını özellikle Bebek ve Büyükdere koylarında mehtabın benzersiz olduğunu İstanbulluların gümüşservi seyretmek için daha çok iki koyu tercih ettiklerini yazar.” (s.130)

kentte aydınlatma

Beşir Ayvazoğlu ‘Geceleyin Dersaadet’ adlı yapıtında İstanbul’da aydınlatma serüvenine de değiniyor, sadece gecelerini anlatmakla kalmıyor. Kimi ulamlamalarla kentin aydınlatmasındaki gelişmeleri veriyor. Yazar, anlatısını elektrikle aydınlatmanın yapıldığı döneme kadar getiriyor.

“Güneş mimarisinin katili, Haşim’e göre elektrik medeniyetidir. Gündüz gözüyle bakıldığı zaman, düz, geometrik ve anlamsız görünen elektrik devri mimarisi kendini ancak geceleri ışıktan nakışlarıyla gösterebilir.” (s.148)

Beşir Ayvazoğlu’nun çocukluğunun Sivas gecelerinden başlayıp İstanbul gecelerini ayrıntılarıyla veriyor, ‘Geceleyin Dersaadet’ adlı yapıtında. Kitap İstanbul’a elektrikle aydınlatmanın geldiğini işleyen bölümle sonlanıyor.

Mustafa ASLAN

———————

Beşir Ayvazoğlu, Geceleyin Dersaadet, I. Basım:Kapı Yayınları, Şubat-2013