hilal görününce
Sevinç Çokum ‘Hilal Görününce’ adlı romanında Kırım’ı tarihsel süreç içerisinde ele alıyor. Kırım’ı ve tatarları gerek Çarlık Rusyası gerekse Osmanlı ilişkileriyle ele alıyor.
kırım tarihi
‘Hilal Görününce’ adlı yapıtında Sevinç Çokum Tatarların özgürlük mücadelesi temelinde Kırım tarihini veriyor. yazar, kırım tarihini kültürel değerlerinden yaşlıtmadan aktarıyor, okura. Kırım yöneticilerinden söz edilirken yapıtın eleştirel tututmu dikkat çekiyor. Bu tarih içerisinde Osmanlı ve rusların ayrı bir yeri olduğu görülüyor.
“Kırımlıların yiğit ve cengaver kimseler olduklarını evvelce tarih kitaplarında okumuş idim. Bu defa gözümle gördüm ki okudukların doğru imiş. Lakin Rusya bunların topraklarına el koyalı boyunları bükülmüş. Bu halleri beni mütessir etti.” (s.183)
bilim
Sevinç Çokum ‘Hilal Görününce’ adlı romanında bilim izleğine yer veriyor. Bilim ve bağımsızlık mücadelesi arasında bağ kuruluyor. İkisinin ayrılmazlığına dikkat çekilirken bilimin ancak devlet tarafından yapılacağı vurgulanıyor. Yazar, devleti olmayanların bilim bile yapamayacağını açıkça söylüyor. Atrıca bilime devletin yön vereceği de altı çizilen görüşler arasında yer alıyor.
at
‘Hilal Görününce ‘ adlı yapıtında Sevinç Çokum Türk kültüründe atın me kadar önemli yer tuttuğunu belirtiyor. Zaten böyle olmasaydı yapıtın bir yanı eksik kalırdı, bence. Yazar, yapıtında atın Türklerin yaşamının bir parçası olduğını belirtiyor. Yapıtta yer yer atlarla ilgili kimi bilgiler de veriliyor.
“Hayvanı yuvarladıktan sonra tayın meme emmesi kolaylaştı. Emircan’la bahadır tayın meme emişini sessizce seyrediyorlardı. Bir süre sonra Nizam dede yavruyu anasından ayırdı.” (s. 255)
dış türkler sorunu
Sevinç Çokum’un bu yapıtı dış Türkler sorununu gündeme getiren yapıtlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. yapıtta, Osmanlı döneminde Tatar Türklerinin sorunlarına değiniliyor. Küçük Kaynarca Antlaşması’yla Osmanlı ile Tatar Türklerinin bağlarının kesildiği üzerinde duruluyor. Bu sorun Tatarlar özelinde Osmanlı ile bağlantılı olarak ele alınıyor.
Sevinç Çokum’un dil ve anlatım yönünden sağlam yapıtı romanımızda pek az işlenen izleğiyle dikkat çekiyor.
Mustafa ASLAN
——————————————-
Sevinç Çokum, Hilal Görününce, Kapı Yayınları’nda I. Basım:Eylül 2013, İstanbul
