SON SULTAN  ABDÜL X HAMİD

 

Şefik Onat'ın bugün de tartışılan Osmanlı padişahlarından II. Abdülhamid'i Son Sultan Abdül X Hamid adlı yapıtı Alfa Yayınları arasında okura sunuldu.

Yazar, hakkında tartışmaların sürdüğü "Ulu Hakan" ya da "Kızıl Sultan" yaftalarının üstünde kalarak böyle bir kişi hakkında oluşturulan bir yapıtı okurla paylaşmasını alkışlanacak bir edim olarak görüyorum.

"Beylerbeyi Sarayının arka tarafında, kendilerine tahsis edilen dinlenme, çalışma odasında, elinde her zaman tüten sigarası, Hamid koltuğunda oturmakta, karşısındaki koltuğun ucunda ne yapacağını bilemez havada ilişmiş Talat Paşa'ya derin derin bakıyordu." (s.409)

ABDÜL VE HAMİD

Şefik Onat yapıtında II. Abdülhamid dönemini Abdül ve Hamid adlı iki kişi üzerinden ortaoyunu tekniğinden yararlanarak örüyor tarihi romanını.

Osmanlı'nın son döneminin tanığı bir ikişi üzerinden anlatılan romanda, Balkan Savaşı'nın başlamasıyla Selanik'in Yunan işgali olasılığına karşı Abdülhamid sürgünde tutulduğu Alatini Köşkü'nden alınarak Beylerbeyi Sarayı'na getiriliyor.Romanımız Beylerbeyi Sarayı'nda tutulan Abdülhamid'in Abdül ve Hamid adlı iki kişilikle bir muhasebeye yönelmesiyle başlıyor romanımız. Zaman zaman Abdül ve Hamid'in çatıştığı yerler olduğu da görülüyor, tartışmanın yanı sıra. Anlatıcı tarafından daha geniş olarak veriliyor.

 

ABDÜLHAMİD VE ERMENİLER

Şefik Onat'ın AbdülXHamid adlı yapıtında ülkenin zor günlerden geçtiği bir dönem anlatılıyor. Birçok önemli belgenin taranarak okura sunulan yapıt en yetkili kişinin kahraman olduğu roman örgüsü içinde veriliyor. Yapıtta verilen önemli konular arasında Millet-i Sadıka da denilen Ermeniler ve Abdülhamid konusu da dikkat çekiyor.

Ermeniler'in tarih içindeki konumlarını okura aktaran yazar Fatih'ten itibaren özellikle Osmanlı Ermenileri konusunda dikkate değer bilgileri roman yapısı içinde veriyor. Son sultana yapılan suikast,  Maraş Zeytun olaylarından Erzurum Ermeni ayaklanmasından Hamidiye Alayları'nın oluşması süreci ve sonrasını görüyoruz, yapıtta.

"26 Ağustos günü öğle sıralarında, hamal kılığına girmiş 25 Ermeni çeteci bu anıtsal binanın ana kapısından içeri adım attığında, kapıda kendilerini engellemeye çalışan iki nöbetçiyi kurşunlayıp indirmişlerdi." (s.291)

Şefik Onat'ın AbdülXHamid adlı yapıtında  yapıtında kaba bir II. Abdülhamid yergisi ya da nabza şerbet övgü yerine tarihi belgeler ışında dönemin değerlendirmesi de yer alıyor. AbdülXHamid'in karşılıklı konuşmaları sırasında Ermeni olaylarının ardındaki yabancı devletlerin varlığına dikkat çekiliyor.

 

Şefik Onat romanını ara renklerin de önemli olduğu üzerine kurduğu görülüyor, bence. II. Abdülhamid'le ilgili Kızıl Sultan ya da Ulu Hakan tartışmaların dışında siyah ve beyaz renklerin dışında ara renklerin de olduğunu gösteriyor.

 

 

Mustafa ASLAN

 :::::::::::::::::::::::::

Son Sultan Abdül X Hamid, Şefik Onat, I. Basım:Alfa Yayınları, İstanbul, Ekim 2017