SEYYAH VE SUFİ

Fahri Maden’in yeni basımı yapılan ‘Seyyah ve Sufi’ adlı çalışması Evliya Çelebi’nin Seyahatname adlı yapıtında Bektaşilerin izini sürüyor.

Kitap, Ahmed Yesevi’nin yanında yetişen Hacı Bektaş Veli’yle birlikte Bektaşi yaşantısını ve tekkeleri zengin bir kültüre sahip olan Evliya Çelebi’nin ünlü yapıtı ‘Seyahatname’ ve değişik yapıtlar aracılığıyla da doğruluyor.

Yazar Bektaşiliğin tarihsel gelişimini kuruluşundan başlayarak veriyor. Ayrıca değindiği birkaç konuyu şöyle sıralayabiliriz: Alevilik ve Bektaşilik arasındaki fark, Hacı Bektaş Veli ve Bektaşilerin osmanlı’nın büyüyüp gelişmesindeki etkisi, ilmiye ile Bektaşilik arasındaki anlaşmazlıklar…

Kitabın konu başlıklarından kimileri Bektaşilik, Evliya Çelebi’nin Bektaşilere Bakışı, Bektaşi Şeyh ve Dervişleri, Meçhul Bektaşiler, Osmanlı devlet Yönetimi ve Bektaşiler, Bektaşi Tekkelerinin coğrafi Dağılımı, Anadolu’daki Bektaşi Tekkeleri, Rumeli’deki Bektaşi Tekkeleri, İstanbul ve Çevresindeki Bektaşi Tekkeleri… olarak sayabiliriz.

osmanlı ve bektaşiler

Fahri Maden’in ‘Seyyah ve Sufi’ adlı yapıtının ağırlık kazandığı nokta XVII. Yüzyıl Bektaşi yaşantısı ve tekkeleri olarak karşımıza çıkıyor. Dahası yazar Evliya Çelebi’nin elli yılda tamamladığı zaman zaman üzerinde değişiklikler yaptığı ‘Seyahatname’si aracılığıyla Osmanlı’daki Bektaşilerin belirginleşen izlerini sürüyor. Bektaşiliğin iyice belirginleştiği XVII. Yüzyılda tekkeleri gezen Evliya Çelebi’nin gözlemleri ve başka kaynaklardan aktardıkları her açıdan önem taşıyor. Osmanlı’nın fetih hareketlerine Bektaşilerin katıldığı belirtiliyor, ‘Seyyah ve Sufi’de.

Fahri Maden’in ‘Seyyah ve Sufi’ sadece tarihçilere ve toplumbilimcilere değil, uzantıları bugüne değin gelen kimi konuların meraklılarına da seslenen bir yapıt.

Mustafa ASLAN

———————————————

Fahri Maden, Seyyah ve Sufi, Kapı Yayınları’nda I. Basım:Temmuz 2013-İstanbul