cem sultan (rönesans avrupası'nda tutsak bir şehzade) -mustafa aslan

'Cem Sultan-Rönesans Avrupası'nda Tutsak Bir Şehzade' John Freely'in, Fatih'in oğullarından Cem'ın yaşamını saltanat kavgası ağırlıklı anlatan bir yapıt. Everest yayınları arasında çıkan yapıtta yazar Cem Sultan'ın yaşamını anlatmakla kalmıyor, ülkeler arasındaki ilişikileri de değerlendiriyor.

'taht kavgası'

Kitap, Osmanlı tarihinin kısa bir özetini yaptığı bölümlerden sonra Bursa'da  kendi adına para bastırp hutbe okutan Cem Sultan'la ilgili bölümlere dah a sonra geçiyor. Fatih öncesi ve sonrası veridikten sonra asıl konu oldukça geniş aktarılıyor.

Fatih Sultan Mehmet'in ölümünden sonra başlayan iktidar kavgası önceki bölümlere oranla daha geniş veriliyor. Öteden beri tartışılan 'taht kavgası'nın bir örneğini veriyor, Bayezid ve ve 20 gün hükümranlık süren kardeşi Cem arasında geçen.

kişisel özellikler

Kitapta John Freely taht kavgası yaptığı Beyazıd ile annesi ayrı olan  karizmatik bir kişiliği olduğunu belirttiği 'Cem Sultan' ın başka kişisel özelliklerine de yer veriyor. Birçok kaynağa dayanarak yapıyor, bu işi yazar.

"...Cem iki kardeşin tartışılmaz en çekicisi, en göz alıcısıydı; dürüst verici, karizmatik kişiliği onuKonya'dan yönettiği karamanlı topraklarında çok sevilen biri yapmıştı. Hem Farsça hem de Arapça şiirler yazan, yetenekli bir ozan, başarılı, seçkin bir sporcu ve avcıydı." (s.21)

kaçış ve satranç

Kitap uluslar arası ilşkiler açısından da önem taşıyor. Osmanlı'da başka örneklerini de gördümüz taht kavgaları nedeniyel bir tür 'zorunlu ikamet' yaşanıyor. Bunun adresi yabancı bir ülke oluyor, genellikle. Cem Sultan da Bursa'dan sonra Memluklara sığınmöa daha sonra Mısır'a oradan da Rodos 'a geçiş ve ölümle sonlanan bir kaçışı anlatıyor, John Freely.

Görünürde bir taht kavgası ve kaçış olmasına karşın okurun kitaptan çıkaracağı çok farklı izlekler var.Kuşkusuz ülkeler arasındaki ilişkiler bir satranç oyununa benzetilebilir. Cem Sultan'ın Avrupa'da olması Osmanlı-Avrupa ilişkilerini de zaman zaman farklı noktalara götürdüğü görülüyor.

"18 Ocak'ta Charles ile Papa, henüz karara bağlanmamış bir konuyu halletmek amacıyla buluştular. Kral'ın altı aylık bir sürenin sonunda Cem'i Papa'ya iade edeceğine ilişkin teminatı. Burchard, üç saatlik bir tartışmanın ardından anlaşmaya varıldığını yazıyor." (s.180)

'Cem Sultan' tarihe ilgi duyanların dışında uluslararası ilişkilere ilgi duyanların dışında içerdiği farklı konular nedeniyle geniş bir okur kitlesinin ilgi duyabileceği bir kitap.

-------------------------------------------------------

John Freely, Cem Sultan-Rönesans Avrupası'nda Tutsak Bir Şehzade,  1. Basım:Everest Yayınları, İstanbul, Eylül-2012