gelibolu

Peter Hart'ın yazdığı dünya tarihi açısından büyük önem taşıyan I. Paylaşım Savaşı sonrasında yaşanan Çanakkale Savaşı'nın anlatan  'Gelibolu' adlı yapıt Alfa Yayınları tarafından yeni basımı yapıldı.

Kitapta yer alan bölümlerden kimilerinin başlıklarını şöyle sıralayabiliriz:25 Nisan Anzak Çıkarmaları, 25 Nisan Seddülbahir Çıkarmaları, 25 Nisan ertuğrul Koyu'nda Dram, 25 Nisan Kumkale ve Şaşırtmalar, Anzak:Ağıl, Seddülbahir:Gerçek Gelibolu Savaşı, Seddülbahir:Tehlike İşareti,  Yeni Başlanğıçlar:Hamilton'un Planları,  Ağustos:Seddülbahir Kurbanı, Ağustos:Anzak Çıkışı, Ağustıs:Suvla Koyu Çıkartmaları, 21 Ağustos 1915:Yararsız Bir Hareket, Kalsınlar mı, Gitsinler mi? Seddülbahir'de Cenaze Töreni...

günlükler...

Yazar, yapıtında savaşan tarafların askerlerinin günlüklerininden bölümler veriyor. Bu birçok açıdan önem taşıyor. hemen aklımıza gelen birkaçını sayacak olursak savaşın içindeki insanlarını nefesini duymak açısından çopk önem taşıyor. Ayrıca savaş sırasında  savaşan tarafların psikolojik durumunu da gözlemlemek açısından da dikkate değer, bana göre.

Örneğin Anzak Birlikleri'nden Korgeneral Sir WilliamBirdwood'un anılarında Suvla'ya saldırma kararını vermesini ve sonrasını anlatıyor.

"Çıkartmamızdan hemen sonra Suvla'ya sol tarafımın ötesine eninde sonunda saldırmamız gerektiğine karar vermiştim. Bu olasılığı göz öüne alarak, oradaki arazi daha kolay olmasına rağmen, o tarafa gösteriş olsun olmasın hiçbir taaruz yapılmaması için kesin emirler vermiştim."  (s.321)

Tarihin sayılı savaşlarından biri olan Çanakkale Savaşları içinde yer alan 'Gelibolu' çeşitli yönleriyle birlikte Türk ve Anzak subayların günlükleriyle birlikte vermesi kitabı ilginç yölerinden birisi olaerak söylenebilir.

Mustafa ASLAN

---------------------------------

Peter Hart, Gelibolu, Çeviren: Ahmet Fethi, I. Basım: Alfa Yayınları, İstanbul, Mart 2014