intibah (namık kemal)- MUSTAFA ASLAN

‘İntibah’ Namık Kemal’in zor koşullarda yazdığı duygu ağırlıklı bir roman. ‘İntibah’,  romanımızın gelişim serüvenini anlatan Kapı Yayınları’nın açıklayıcı notuyla  okura  sunuldu.

‘İntibah’ın içeriğini bir yana bırakacak olursak romanımızın ilerileme serüveninde hatırı sayılır bir yapıt olarak karşımıza çıkıyor. Yayınevinin kitabın baş kısmına eklediği bilgilendirme bölümünde, Çağdaş Türk  edebiyatının kurucuları arasında sayılan Namık Kemal ve ‘İntibah’la ilgili yer verilen görüşlerden kimileri şunlardır:

“Kadın, evlilik, deneyimsiz genç erkek meseleleri bir başka romanda, bambaşka bir biçimde karşımıza çıkar. Modern Türk edebiyatının kurucularından kabul edilen Namık Kemal’in ‘İntibah’ adlı romanı kendisine hiç de” uygun” olmayan “iffetsiz” ve “kötü” bir kadına kapılarak kendi ve çevresindekilerin hayatın mahveden Ali Bey’in macerasını ve sonunda değişimini anlatır. ”

istanbul ve çamlıca

Namık Kemal, ‘İntibah’ adlı yapıtında uzam olarak seçtiği İstanbul ve özellikle Çamlıca’yı ilk bölümlerde çok ayrıntılı olarak verir. Bir yerde okurun kafasında iyi bir Çamlıca görüntüsü oluşturmak çabası içinde olduğu yazarın her tümcesinde anlaşılıyor.

“İstanbul’u görenler bilirler ki, Çamlıca Köşkü neşe saçmada ruhu okşamada ilkbahardan aşağı kalır güzellikte değildir. Binası bir yana dursun, yalnız bulunduğu yer, İstanbul’un en seçkin bir noktası olduğu gibi, İstanbul, öyle bir güzellik denizinin sahibidir ki, yalnız hazin kıyılarına hazin kıyılarına yüz sürerek öünüden akıp giden denizin sefası bulunduğu yerin bütün cihan içinde eşsizliğini kanıtlamaya yeter.” (s. 5)

 

mantık mı duygu mu?

Dünya edebiyatının beylik izleklerini oluşturan mantık ve duygu Namık Kemal’in ‘İntibah’ adlı romanın da da karşımıza çıkıyor. Mantık ve duyguyu dengeleyemeyenlerin yaşadığı/yaşayacağı felaketleri gösteriyor. ‘İntibah’ın önemli kahramanlarından Ali Bey duyugularını ve mantığını dengelemesini bilmeyen bir kişi olarak karşımıza çıkıyor. Ve sonuçta büyük felaketler yaşıyor/yaşatıyor.

 

toplumsal sorunlar

Namık Kemal ‘İntibah’ta bir gönülm ilişkisinden yola çıkarak okura birçok izleği sunuyor. yazar, ‘İntibah’ adlı romanında toplumsal sorunlara da değiniyor, başta ahlaki çürüme ve kölelik olmak üzere.

Namık Kemal insan ticareti gibi önemli bir konudan söz ediyor, ‘İntibah’ta. Yazar insan ticareti yapandan “esirci” olarak söz ediyor. Romanda, Ali Bey’in cariyesi Dilaşub adlı kahraman da alınıp satılan bir köledir.

“Gerek esirci, gerek Mehpeyker kızı o halde göründnce onlar da öldü sandılar. Biri intikamdan yoksun kalma, öteki çıkarı azalır korkusuyla bir hayli telaş ettiler.” (s.116)

Namık Kemal, ‘İntibah’ adlı romanında İstanbul özellikle Çamlıca uzamıyla birlikte çeşitli toplumsal konulara da değiniyor. Romanımızın gelişme çizginin görmenin ötesesinde zevkle okunan bir roman, ‘İntibah.’

————————————-

Namık Kemal, İntibah, I. Basım:Kapı Yayınları, İstanbul-Ekim 2012

 

MUSTAFA ASLAN