hitler imparatorluğu

Alfa Tarih dizisinden, Yavuz Alagon çevirisiyle, okura Mark Mazower’in ‘Hitler İmparatorluğu-İşgal Avrupası’nda Nazi Yönetimi’ adlı yapıt okura sunuldu.

İşgal yıllarındaki Avrupa’daki Nazi yönetimini veren yapıt haritalarla da destekleniyor. Haritalardan birkaçını şöyle sıralayabiliriz:Avusturya ve Çekoslovakya’nın yok oluşu, Polonya 1939-1940, Avrupa 1942,

Üç bölümden oluşan kitapta yer alan konu başlıklarından bazıları şöyle sıralayabiliriz: Birinci bölüm ‘Büyük Almanya İçin ‘başlığını taşıyor. Bu bölümde yer alan konulardan kimileri ise Almanlar ve Slavlar, Versailles’dan Viyana’ya yayılma ve gerginliği tırmandırma 1938-1940,İmha Savaşı:Sovyetler Birlği’nin İçlerine Doğru… ‘Yeni Düzen’ başlığını taşıyan ikinci bölümde ise, İşgalin Bedelini Çıkartmak, İşçiler, Yapay Diplomasi, Nihai Çözüm:Yahudi Sorunu, Hitler Kaputt! başlıklarını taşıyor. Üçüncü bölüm ise’ Perspektifler’ adını taşıyor.

işçiler ve nazizizim

Mark Mazower’in ‘Hitler İmparatorluğu-İşgal Avrupası’nda Nazi Yönetimi’ adlı yapıtı sadece devletler arasındaki ilişkileri vermekle kalmıyor, Nazizmin Almanya’da ve işgali altındaki ülkelerde günlük yaşama etkilerini de, yani ekonomiyi olabildiğimce güzel veriyor. Elbette günlük yaşam denince geniş yığınları oluşturan işçiler aklımıza geliyor.İşçilerin durumunu III. Reich döneminden başlayarak SSCB’nin işgali ve sonrasını değerlendiren yapıt yabancı işçi sorunuyla da durumu ilşkilendiriyor. Polonyalı işçilerin Almanlar’dan neden ayrı tutulduğunu, Alman iktisadını da göz önünde tutarak veriyor, kitap. Hatta işgal edilen yerlerdeki işçilerin ekonominin can damarı olduğunu gösteriyor. Doğu Polonyalı bir köylünün mektubundan birkaç cümle aktarmamız yetiyor:

“…İşçi bulamadıkları yerlerde ana babaları tutukladılar, çocukları ortaya çıkana kadar tuttular.” (s.433)

Mark Mazower’in yapıtı Hitler dönemi Avrupasını anlamamızı sağlamakla kalmıyor, bugünü daha iyi anlamamızı sağlayacak nitelik taşıyor.

Mustafa ASLAN

……………………………………………………………………….

Mark Mazower, Hitler İmparatorluğu-İşgal Avrupası’nda Nazi Yönetimi, Çeviren:Yavuz Alogan, I. Basım:Alfa Yayınları Tarih Dizisi, İstanbul, Mayıs-2013