MENFA - Mustafa ASLAN

Çalışkan ve çok yönlü olmasının yanında romanımızın oluşumunda kuşkusuz çok önemli bir kişi olan Ahmet Midhat Efendi'nin anılarının değeri ölçülemez, demek abartı sayılmaz bana göre.

Menfa Ahmet Midhat Efendi'nin anılarını içeriyor. Yapıt Kapı Yayınları arasında okura sunuldu. Kitapta, Ahmet Midhat Efendi'nin yaşamının önemli bir bölümünü içeren Bağdat'la ilgili ilginç bölümlerle karşılaşıyoruz.

sürgün

'Menfa' Ahmet Midhat Efendi'nin otuz yaşında gönderildiği Rodos'taki sürgün anılarını içermiyor. Sürgün öncesi ve sonrasıyla yaşadıklarını veriyor. Elbette bu yaşantı bir bireyin yaşamı üzerinden döneme ilişkin önemli bilgiler bulabiliyoruz. Örneğin, Ahmet Midhat Efendi'nin sürgünlük nedeni gibi ... Gazete çıkarmadığı ve yazı yazmadığı bir dönemde 'muzır yazılar yazmak' ve 'gazete çıkarmaktan' sürgüne gönderilmek aydınların ve basının içinde olduğu kötü durumunu göstermesi açısından ilginçtir. Üstelik bu sürgünün süresi'ıslah oluncaya kadar' ibaresiyle ucu açık bırakılıyor.
Yapıt aynı zamanda Ahmet Midhat'ın çocukluk yıllarından başlayarak geriye dönüşler biçiminde yaşamından çok ilgi çekici kesitler sunuyor. İki yıl İstanbul'da kaldığı sürede bir cuma sabahlığında, bir alayda padişahla karşılaşamamasını bir 'başarı' olarak değerlendirmesi, ya da evliliğinin ilk aynı bile doldurmadan Rusçuk'a gitmek zorunda kalması, Namık Kemal ve Yeni Osmanlılar...

eğitim

Yazar yaşamından örnekle okura kimi dersler de sunuyor. Yapıt eğitimle ilgili önemli bilgiler de sunuyor, yazarın yaşamına bağlı olarak. Tiyatroyu halkın eğitimi açısından önemli buluyor. Hatta halkın eğitimi için tiyatroyu kitap okumaktan daha da önemli buluyor.

" Zira gerçek hayatı evlendikten sonra gördüm. Benim de bir ömrüm olduğunu ve hatta bu ömre bir başka ömrün daha eklendiğini ve ortak olduğunu ve şu iki ömrün mutluluğunun benim gayretime kaldığını görünce artık aklımı başıma almak lüzumunu hissetmeye başladım." (s.173)

yeni osmanlılar ve namık kemal

Ahmet Midhat Efendi'nin 'Menfa' adlı yapıtında 'Yeni Osmanlılar' ve Namık kamal'le ilgili bölümlerle de karşılaşıyoruz. Yazar, 'Yeni Osmanlılar'la aynı görüşleri paylaşmadığını, Namık Kemal'le ilgili anılarının yanı sıra yer veriyor. Namık Kemal'in yurtdışına çıkmasına da hoş bakmayan Ahmet Midhat Efendi 'Yeni Osmanlılar'la ayrıldığı noktaları nedenleriyle ortaya koyuyor.

Dünden bugüne

Ahmet midhat Efendi'nin 'Menfa ' adlı yapıtı geçmişi vermekle kalmıyor. Okura birçok alanda karşılaştırma yapma olanağı da veriyor. Bunun yanı sıra dünden bugüne kitapta sözü edilen özellikle basın ve ğitim alanında hangi aşamalardan geçerek bugünlere ulaştığımızı görebiliyoruz.

Ahmet Midhat Efendi'nin 'Menfa ' adlı yapıtı ülkemizin özellikle eğitim ve kültür alanlarında geçirdiği aşamaları gösteren önemli bir yapıt.Handan İnci'nin yayına hazırladığı kitap ülkemizin dününü bugününü anlamak isteyenlerin kesinlikle okuması gereken bir nitelik taşıyor.

Mustafa ASLAN

-------------------------

Ahmet midhat Efendi, Menfa, (Yayına Hazırlayan:Handan İnci) I. Basım:Kapı Yayınları, İstanbul, Şubat-2013